- Вы разумееце, што хлопчык-здань зараз на вашай адказнасці? - спытаў адзін з Назіральнікаў.
- Таму што цяпер яго злая сутнасць знаходзіцца ў руках гаспадара часу, - дадаў другі.
- Разумею, - адказаў Клокворк. - Але бо я, - ён зрабіў кароткую паўзу, - ведаю ЎСЁ!
Адляцеўшы ледзь у бок, дух часу паставіў тэрмас, у якім знаходзіўся Дарк Дэнни, на стол.
- Ну, гэта не зусім так, - заўважыў другі Назіральнік. - Ведаеце вы далёка не ўсё, таму што...
- Вы памкнуліся прачытаць мне найцікавы даклад на тэму маіх здольнасцяў і іх меж, а таксама аб маіх абавязаннях? - голасам, у якім дзіўнай выявай спалучаліся зычлівасць, мяккасць і калянасць, спытаў уладар часу, ператвараючыся ў немаўля.
Назіральнік запнуўся.
- Я выканаў задачу, якую перад мной паставіў Раду? – сказаў Клокворк пасля невялікай паўзы.
- Так, - адказаў першы Назіральнік. – Праўда, Рада разлічваў…
- Ну, вось і выдатна, - перабіў яго дух часу, нібы яго суразмоўца маўчаў. – Мне вельмі шкада, што вы так спяшаецеся. Я з задавальненнем пагутарыў бы з вамі, але што паробіш…
Галовы абодвух Назіральнікаў, падобныя на конусы, зацягнуліся. Іх вока дрэнна выяўлялі эмоцыі, аднак па гэтым руху было відаць, што ім вельмі не спадабалася тое, што Клокворк іх культурна, але практычна прамым тэкстам выстаўляе. Аднак спрачацца тут было не з чым – дух часу цалкам выканаў задачу Рады, а ўказанняў дзейнічаць тымі або іншымі пэўнымі спосабамі яму не давалася. Так што абвінаваціць Клокворка якія-небудзь выявай у тым, што ён дамогся пастаўленай мэты зусім не так, як то бачылася старэйшынам, было немагчыма. Больш ім рабіць у яго замку было сапраўды няма чаго, так што вынікала прыбірацца.
- Рада дзякуе вас за супрацоўніцтва, - сказаў адзін з Назіральнікаў вельмі ветлівым і абыякавым тонам.
- Перадайце, калі ласка, старэйшынам, што радасць ад гэтага факту будзе для мяне святам, які ніколі не пакіне маю душу, - нядбайна кінуў дух часу, падкручваючы нешта ў сваім жазле і больш не гледзячы на Назіральнікаў. Іх галавы ізноў тузануліся, пасля чаго абодва палаца вымавілі «усяго добрага!» і растварыліся ў цені.
Клокворк паглядзеў ім услед, ператварыўся ў старца і адляцеў у бок сваіх экранаў. На адным з іх Джесс працягвала сціраць з сябе эктоостанки велізарнай зялёнай здані. Уладар часу ледзь прыкметна ухмыльнулся.
- Можаш выходзіць, яны ўжо сышлі, - сказаў ён, не абгортваючыся.
- Табе проста немагчыма зрабіць неспадзеўку, - пробурчал голас з цёмнага кута замка, пасля чаго адтуль выйшаў яшчэ адзін здань.
Ён быў падобны на чалавека, толькі замест рук з двух бакоў яго цела звісала нешта накшталт шчупальцаў, а вока на галаве было аж тры – два ў звыклых для нас месцах, трэці - паміж імі і ледзь вышэй, дзесьці на ілбу, хоць форма галавы гэтага духу была такі, што вылучыць у ёй ілоб было не так проста. Ён свяціўся злёгку мерцавшим чырванаватым святлом і быў апрануты ў плашч, падобны на той, што покрываў цела Клокворка. Клікалі гэтай здань Зорфином.
- Ну, прывітанне, сябар, - дух часу, нарэшце, звярнуўся асобай да госця, і яго фізіяномію асвяціла ўсмешка.
- Прывітаю, даўніна, - Зорфин таксама шырока ўсміхнуўся і падышоў да ўладара часу. Яны абняліся дужымі мужчынскімі абдымкамі.
- І даўно ты ведаеш, што я вярнуўся? – спытаў сябар Клокворка. – Або ты наогул увесь час ведаў, дзе я і што раблю?
- Ты жа сам выдатна ведаеш адказ, - сказаў дух часу, які знаходзіўся ў форме маладога мужчыны. – Туды, дзе ты быў, я зазірнуць не магу. Усё, што я бачу і ведаю, дакранаецца зманлівай зоны і міры людзей. Усе астатнія сусветы не маюць да мяне ніякага стаўлення, і інфармацыю аб іх я магу атрымаць толькі з дазволу Рады. А у мяне, як ты разумееш, ніякай неабходнасці гэтага рабіць не было.
- Нават дзеля таго, каб пазнаць, дзе я? – Зорфин адлюстраваў крыўду.
- Ага, - усміхнуўся ў адказ дух часу.
- Ну, ты і гад, - з ухмылкай на асобе адказаў яго сябар.
- Я, можа, і зірнуў бы, як ты тамака на пятым узроўні, - сказаў Клокворк, у чарговы раз падкручваючы нешта на жазле. – Але ты жа ведаеш, якая гэта марока. Прыйшлося бы падаваць дадзеныя аб тым, навошта мне гэта трэба, чакаць адказу, прыходзіць на асабістую аўдыенцыю да Октавиусу… Карацей кажучы, працэдура далёка не простая. А я бюракратыю трываць не магу. Да таго ж я быў бы змушаны надоўга пакідаць замак, а знаходзіцца за яго межамі мне зусім не па душы.
- Баішся? – спытаў Зорфин.
- Не, - адказаў уладар часу. – Проста непрыемна.
- Разумею, - кіўнуў галавой яго старадаўні сябар. – Не павезла табе з тым, што ты так прывязаны да гэтага месца.
- Ну, павезла або няма – гэта пытанне адносны, - сказаў Клокворк. – І я даўно ўжо ім не задаюся. Мяне ўсё ўладкоўвае. Тым больш, што бывае вельмі весяла, - ён ухмыльнулся.
- Гэта ды, ужо я-то ведаю, - са смяшком сказаў Зорфин. – А чаго яны да цябе прыходзілі? – ён кіўнуў у той бок, дзе не так даўно знаходзіліся Назіральнікі.
- А ты зусім не ў курсе? – уважліва паглядзеў на яго дух часу.
- Ну, сёе-тое я, вядома, чуў, - адказаў чырвоная здань. – Я бо быў на Радзе пасля таго, як вярнуўся. А тамака ўсякі слых ходзяць…
- Якія жа? – пацікавіўся Клокворк.
- Накшталт як табе далечы заданне змяніць будучыню, каб пазбегнуць праблем, якія маглі паўстаць у сувязі з хлопчыкам-полупризраком, - сказаў Зорфин. – А праблемы, як я зразумеў, маглі быць вельмі сур'ёзнымі. Радзе накшталт бы стала вядома, што праз пяць гадоў гэты хлопчык, ператварыўшыся ў неверагодна магутнага духу, зможа знішчыць усіх старэйшын і зверне мір людзей і зманлівую зону ў хаос. Не ведаю, як Рада атрымаў гэтую інфармацыю, такога быць не павінна… Але, як я зразумеў, у той лініі часу яны недаацанілі гэтай здань, і ў выніку не змаглі зладзіцца з ім. Вось і вырашылі прыняць меры загадзя.
- Ды ўжо, старэйшыны ўмеюць засцерагаць сакрэтную інфармацыю. – Клокворк крыва ухмыльнулся.
- Ну, ты жа ведаеш, у мяне тамака сувязі, - з усмешкай адказаў яго сябар.- Так гэта праўда?
- І ды, і няма, - сказаў Клокворк.
- Не зразумеў, - нахмурыўся Зорфин.
Дух часу падняў сваё жазло, апісаў ім у паветры круг, вымавіў слова на старажытным мове зданяў і націснуў кнопку. Бліснуў яркае святло, і замак Клокворка напоўніла белае ззянне.
- Цяпер мы па-за часам, - сказала ён Зорфину. – Абсалютна. Нас немагчыма пачуць, немагчыма патрапіць сюды. Гэтага не зможа зрабіць нават прадстаўнік любога з іншых міроў.
- Навошта ты гэта зрабіў? – спытаў стары сябар уладара часу.
- Каб нас ніхто не мог падслухаць, - адказаў Клокворк. – Інакш мяне пакараюць смерцю, і нішто мне ўжо не дапаможа. Або мне прыйдзецца збегчы куды-небудзь на дваццаты ўзровень. Але чагосьці мне туды не жадаецца. Я камфорт кахаю, ці ведаеш.
- Пакараюць смерцю? – уразіўся Зорфин. – Цябе? Завошта?
- За тое, што я парушыў усе мажлівыя і неймаверныя забароны Першай Дамовы, - адказаў уладар часу такім тонам, нібы паведамляў свайму сябру рэцэпт яечні.
- Ты сур'ёзна? – не паверыў сваім вушам чырвоная здань.
- Не, жартую, таму і пагрузіў замак у ліхалецце, - сказаў Клокворк.
- Ну добра, я зразумеў, такім не жартуюць, - сказаў Зорфин. – Але навошта? Не ўяўляю сабе, навошта табе магло спатрэбіцца такое!
- Хлопчык-здань, - сцісла адказаў дух часу.
- А што з ім такое? – спытаў яго сябар.
- Яго ніколі не было, - сказаў, як ні ў чым не хаджала, Клокворк.
- Гэта значыць, як гэта – не было?! – асалапеў Зорфин. – Але я ведаю, што…
- Усё, што ты ведаеш – праўда, - перабіў яго ўладар часу. – Але толькі новая праўда. Таму што першапачаткова яна была зусім іншы.
- Дружа, я дагэтуль не зусім разумею, пра што ты, - сказаў чырвоная здань.
- Дэнни-здань – вынік маёй паэтычнай творчасці, - сказаў Клокворк, звяртаючыся ў старца з доўгай барадой. – Я прыдумаў яго, я яго стварыў, я напісаў сцэнар яго жыцця.
- Але… - Зорфин быў у шоку. – Як… Навошта?
- Дзеля выратаванні гэтых двух міроў, - сказаў дух часу. – Дзеля таго, каб не здарылася тое, што павінна здарыцца.
- А што павінна здарыцца? – спытаў яго стары прыяцель.
- Праз сто дваццаць чатыры года пачнецца вайна, - адказаў Клокворк. – Страшная вайна паміж зманлівай зонай і мірам людзей. Я не змагу ўмяшацца.
- Чаму? – спытаў Зорфин.
- Не ведаю, - адказаў дух часу. – Хоць і здагадваюся. Ты сам выдатна ведаеш, што калі я не бачу сябе ў нейкі часткі будучыні, то…
- … то ты тамака або мёртвы, або знаходзішся на іншым узроўні, - скончыў за яго чырвоная здань.
- Менавіта, - пацвердзіў Клокворк, працягваючы падкручваць механізм на жазле. – І вайна гэтая будзе цалкам не параўнальная з той, у якой мы з табой прымалі ўдзел і якая загубіла Атлантыду, адкінуўшы чалавецтва на шмат стагоддзяў назад. Не будзе яна падобнай і на тое, што дзеялася падчас двух прышэсцяў Ізгоя. Не, гэта ўсе былі кветачкі. А вось гэтая вайна – самыя сапраўдныя ягадкі.
- І чым яна завершыцца? – спытаў Зорфин. – Або ты не ведаеш?
- Ведаю, - адказаў дух часу, набываючы форму немаўля. – Схлопыванием.
- Абодвух міроў?! – выдыхнуў яго сябар.
- Менавіта, - злёгку кіўнуўшы, адказаў Клокворк. – Дакладней, павінна была ім завяршыцца. Але гэтага не здарыцца.
- Чаму?
- Таму што хлопчык-здань яе спыніць.
- Ён будзе жывы праз сто дваццаць чатыры года? – удакладніў Зорфин.
- А ты не ведаеш, як доўга жывуць полупризраки? – паглядзеў на яго ўладар часу.
- Ведаю, - прамармытаў чырвоная здань. – Проста… іх так даўно не было.
- Даўнютка, - пагадзіўся Клокворк. – Але цяпер маюцца цэлых два. Праўда, аднаму з іх нядоўга засталося.
- Гэта ты аб нейкім Уладзе Плазмиусе? – удакладніў Зорфин.
- Аб ім, родным, - пацвердзіў дух часу, ператварыўшыся ў маладога мужчыну.
- А ён сам з'явіўся?
- Не. Яго таксама я на святло ўрадзіў.
- А яго-то навошта? – зноў запаў у шок Зорфин.
- Дзеля Дэнни-здані, - сказаў Клокворк. – Яму абавязкова патрэбен быў прыклад таго, як мага выкарыстаць атрыманую сілу ў зло. Навочны, жывы і вельмі яркі. І пры гэтым персанажу гэтаму абавязкова вынікала выклікаць у хлопчыка дзікая агіда. Для гэтага я падмяшаў сюды яшчэ і сувязь з яго бацькамі. Вынік атрымаўся на любату – усё, што дакранаецца Ўлада Мастерса ака Плазмиуса, адваротна Дэнни да глыбіні душы. Што бы тамака ні было, але такім ён ужо ніколі не стане.
- А што адбудзецца з Плазмиусом? - спытаў сябар уладара часу.
- Астэроідам пришибет, - як ні ў чым не хаджала адказаў Клокворк.
- Ну, ты даеш… - прамармытаў Зорфин.
- Я тут ні пры чым, - пагушкаў галавой дух часу. – Ён сам сабе ўсё задаволіць. Але яму варта мяне падзякаваць – калі бы не я, яго забіла бы яшчэ ў каледжы падчас эксперыменту Джэка Фентона і Мэдди Флауэрс, якія спрабавалі адкрыць праход у зманлівую зону. Хоць Плазмиус усё роўна ніколі не пазнае аб маім існаванні.
- А што тамака адбылося, у гэтым… як яго… коллебже? – спытаў чырвоная здань.
- Каледжы, - паправіў Клокворк. - Улад стаяў перад партатыўным парталам, - растлумачыў ён, абгортваючыся старцам. – Адтуль вырваўся струмень эктотонов і спаліў яго.
- І што ты зрабіў? – удакладніў Зорфин.
- Абараніў яго ад струменя і ператварыў у полупризрака, - адказаў дух часу. – Ты жа ведаеш, што я магу зрабіць гэта вельмі лёгка, мне рэцэпт вядомы. Толькі Першая Дамова гэтае забараняе. Увогуле, я зрабіў яго полупризраком і падкінуў яму ў дадатак вірус эктоугрей.
- Тых самых?! – жахнуўся стары сябар Клокворка.
- Угу, - кіўнуў галавой той. – Каб гэты таварыш, і так зласлівы па натуры, канчаткова зненавідзеў усіх і ўся, а асабліва – Джэка Фентона. Увогуле, так і атрымалася.
- А як хлопчык стаў полупризраком?
- Амаль гэтак жа само. Толькі гэтым разам Фентоны праводзілі эксперымент з вялікім парталам. Прычым я нічога не падладжваў – тамака ўсё само сабой выйшла так, што Дэнни увайшоў у партал і ўлучыў яго. Я толькі абараніў хлопца ад эктотонов і ператварыў у полупризрака.
- А ты не баяўся, што нешта пайдзе не так? – спытаў Зорфин. – Што хлопчык як-то няўдала выкарыстае сваю сілу? Што ён будзе дзейнічаць у зло? Што гэта прывядзе да хаосу? Што ён загіне, у выніку? Бо, змяняючы ход гісторыі такім чынам, ты не можаш выразна бачыць новыя часавыя ніткі, дакладна?
- Дакладна, - пацвердзіў Клокворк. – Але затое я магу шматлікае пралічваць з велізарнай дзеллю верагоднасці. А хлопчыка, як ты разумееш, я падбіраў доўга. Мне было добра вядома, хто мне патрэбен. Я павінен быў стварыць такога полупризрака, які не захлынецца з ходу сваім геройствам, але і адначасова не стане злым або хоць бы баязлівым. Мне патрэбен быў спячы герой. Менавіта такі праз сто дваццаць чатыры года здолее спыніць вайну і выратаваць абодва міру. І толькі ён. Ніхто больш.
- Гэта значыць, ты настолькі далёка ўсё пралічыў, што быў упэўнены ў яго лёсу? – удакладніў чырвоная здань.
- Не, гэтулькі хадоў наперад я, вядома жа, з упэўненасцю не спрагназую, - запярэчыў дух часу. – Таму мне прыйшлося заняцца выхаваннем Дэнни-здані.
- Ты ўзяў сабе вучня? – здзівіўся Зорфин. – Гэта ж упершыню за колькі гадоў…
- Не-не, - пагушкаў галавой Клокворк. – Дыстанцыйна. І гэта было сапраўды пацешна і весяла, - усміхнуўся ён.
- Гэта значыць як? – спытаў яго старадаўні сябар. – Ты ўплываў на яго лёс?
- Менавіта, - кіўнуў галавой уладар часу, круцячы механізм на жазле.
- А чаму ты проста не зрабіў яго такім, якім жадаў бачыць? – пацікавіўся Зорфин.
- Я не магу гэтага зрабіць, - адказаў Клокворк-немаўля. – У мяне ёсць магчымасць уплываць на лёс людзей і зданяў (хоць мне забароненае рабіць гэта самастойна, няўжо што ў невялікіх маштабах, ды і то, Рада гэта не ўхваляе), але я ніяк не змог бы прымусіць кагосьці думаць так, а няйначай, адчуваць адно, а не іншае. Прытомнасць чалавека або здані – з'ява вельмі старажытней, яго прырода пакрытая цямрэчай і таямніцай нават для мяне. Ніхто з цяпер якія жывуць людзей, зданяў, а таксама насельнікаў іншых узроўняў не можа сапраўды сказаць, што такая прытомнасць і як на яго ўплываць. Я маю ў выглядзе вельмі сур'ёзны прамы ўплыў, а не, скажам, траўму чалавечага мозгу. Таму – толькі ўскосна.
- І што жа ты рабіў? – спытаў чырвоная здань. – Як ты яго навучаў?
- Змушаў выбірацца з цяжкіх становішчаў, - растлумачыў уладар часу. – Напрыклад, для пачатку падкінуў яму Ланч Лэдзі.
- Гэтай дзівацкай дурніцу? –расхохотался Зорфин. – Яна жа бяскрыўдная!
- Мы-то з табой гэта ведаем, - сказаў Клокворк. – А Дэнни – не.
- А што яшчэ ты з ім лазаў? – з цікавасцю спытаў стары прыяцель духу часу.
- Шмат чаго, - нядбайна кінуў той. – Хоць сёе-тое ён сам сабе ўладкоўваў. Напрыклад, дагадзіў у турму да Уолкеру і паспяхова адтуль абраўся, чым мяне вельмі пацешыў.
- Уолкер, - прамармытаў Зорфин. – Самозванный заканадавец. І як Рада яго трывае?
- Радзе па барабане, - сказаў Клокворк. – Уолкер нічым ім не мяшае. Вось яны і даюць яму магчымасць бавіцца. Калі бы ён дазволіў сабе нешта большае, яму хутка бы растлумачылі, як ён няправы. Але да гэтага не дайдзе – Уолкер занадта дурны.
- А гэта не ты звёў хлопчыка-здані і нашага добрага паэта? – спытаў чырвоная здань.
- Так ты і аб гэтым ведаеш, - усміхнуўся ўладар часу. – Ды ўжо, добры ў цябе інфарматар у Радзе.
Зорфин выскаліўся.
- Ну што ўжо казаць – грэшны, - ухмыльнулся Клокворк. – Хлапчуку той урок быў вельмі патрэбен. А хто, як не Морфиус, мог яго падаць? Усё выйшла, як нельга лепш. Хоць мне і было, сапраўды кажучы, шкада нашага Дэниэла.
- Але як Рада ўсё гэта прапусціў? – здзівіўся Зорфин. – Як яны не заўважылі такіх магутных абурэнняў эктоэнергии, якія суправаджаюць гэтак сур'ёзныя ўмяшанні ў вялікай колькасці?
- А ты думаеш, што я падобным займаўся першы раз? – спытаў уладар часу. – Рада сёе-чаго не разумее. Першая Дамова мае велізарнае значэнне, але калі бы парфума часу заўсёды дзейнічалі паводле гэтага дакумента, зманлівай зоны даўно бы ўжо не існавала. Кожны з уладароў часу павінен часам вельмі сур'ёзна ўмешвацца ў гісторыю. Праца ў нас такаючы. – Ён уздыхнуў. – Мне прыйшлося выдаткаваць вельмі шмат сіл, але я перакрыў бачнасць абурэнняў. Зараз я ўжо не хутка змагу падобным займацца, але гэта і не запатрабуецца. Праўда, Дэнни сам некалькі разоў прыйдзе да мяне за дапамогай, і мне прыйдзецца змяняць гісторыю, каб даць яму магчымасць усвядоміць некаторыя важныя рэчы і выратаваць сяброў, аднак гэтыя ўмяшанні Рада мне прабачыць.
- Ну а што гэта за гісторыя з тым страшнай зданню, які павінен быў знішчыць Раду? – спытаў Зорфин. – У якога накшталт як павінен быў ператварыцца хлопчык-здань.
- Аб! – Клокворк высока падняў паказальнае палец. – А вось гэта – мая лепшая пастаноўка! Самы галоўны спектакль. З мноствам дзейсных асоб і ўдзячных гледачоў. Тут я сабой нават крышку ганаруся. Усёткі ў мне памёр выдатны рэжысёр. – Ён усміхнуўся.
- Гэта ты падкінуў старэйшынам інфармацыю аб іх нібы згубы праз пяць гадоў? – сцяміў чырвоная здань.
- Кахаю, калі ты выяўляеш здагадлівасць, - расплыўся ў яшчэ адной усмешцы дух часу. – А хто ж яшчэ мог гэта зрабіць?
- А на самай справе нічога такога ім не пагражала? – спытаў Зорфин.
- Абсалютна, - пагушкаў галавой Клокворк. – Ну а як ты думаеш, ці рэальна было, каб адбыліся такія метамарфозы? Тамака цэлая схема была, прычым вельмі фантастычная. Зразумела, ніякага Дарк Дэнни не было і не магло быць.
- І ты сфальсіфікаваў цэлую лінію часу? – удакладніў стары прыяцель Клокворка, усё яшчэ сумняваючыся ў рэальнасці падобнага, але ўжо ведаючы адказ.
- Так, - адказаў уладар часу, покручивая механізмы на жазле.
- І абдурыў усю Раду… - прамармытаў Зорфин.
- Ага, - сказаў дух часу. – Гэта было вельмі весяла. І адначасова я знайшоў сабе выдатны занятак. Мне прыйшлося пасядзець і добранька ўсё прадумаць. Па ходзе справы я яшчэ і зажартаваў трохі, прыдумаўшы такія сюжэтныя элементы, як дзіцяці Ланч Лэдзі і Скрыневай Здані або гібрыда з Скалкера і Технуса.
- З розуму сысці! – Зорфин зайшоўся дзікім смехам. – Ну, ты і выдумшчык, Клоки! І заўсёды ім быў! Памятаю я твае старыя прыколы, памятаю. Толькі вось думаў, што ты гэтая справа даўно кінуў.
- З чаго бы гэта? – усміхнуўся Клокворк. – Ты ж ведаеш, я асоба не змяняюся. Парода ў мяне такаючы.
- Ну ды, ну ды, - кіўнуў яго сябар. – І што тамака было далей?
- Арганізаваў хлопчыку-здані сустрэну з яго накшталт як страшным будучыні, - адказаў дух часу. – А заадно і інсцэнаваў сітуацыю страты ўсіх блізкіх па ім жа ўласнай віне. – Клокворк рэзка посерьезнел, і на яго асобе проступила калянасць. – Гэта быў яго апошні ўрок. Найважнейшы. Без яго – нікуды. Калі бы не гэты ўрок, то Дэнни выкраў бы адказы да ТОКУ.
- Да чаму? – не зразумеў Зорфин.
- Гэта тэст такой, чалавечыя дзеці пры навучанні здаюць, - махнуў рукой Клокворк. – Не іста важна. Нічога па-сучаснасці страшнага з-за гэтага не адбылося бы (хоць зараз юнаму Дэниэлу здаецца, што гэта прывяло бы да катастрофы). Але гэты ўчынак паўплываў бы на ўсё наступныя развіццё хлопчыка. Ён ужо не мог стаць такім, як Улад, аднак у ім патухла бы тая самая іскра, якая спатрэбіцца, калі пачнецца вайна. І захаваць яе можна было толькі такім шляхам – прымусіўшы Дэнни пасталець за некалькі страшных імгненняў. Жорстка, але інакш паступіць было нельга. І зараз усё выдатна. Я магу з чыстым сумленнем адпускаць хлопца ў вольнае плаванне. Мая дапамога яму больш не патрэбна. Ён устаў на дакладны шлях.
- З тваёй вельмі ўжо немаленькай дапамогай, - удакладніў Зорфин.
- Менавіта, - не стаў пярэчыць уладар часу. – Але калі бы ў ім не было таго, што дазволіла бы яму стаць такім, гэтага ніколі бы не здарылася. А дапамога ўсім нам часам патрэбна. Нават мне, - дадаў ён.
- Ну, Клоки, ты даеш, - пагушкаў галавой чырвоная здань. – Я думаў, што ведаю цябе. А апынулася – зусім. Ніколі бы не падумаў, што ты вырашышся на падобнае. Усёткі вы, парфума часу, нейкія асаблівыя.
- А то, - пагадзіўся Клокворк, ператвараючыся ў немаўля.
- Але чаму ты проста не сказаў Радзе аб вайне? – спытаў Зорфин. – Ужо гэта яны сапраўды не палічылі бы парушэннем. І прынялі бы ўсе патрэбныя меры.
- Не, - пагушкаў галавой дух часу. – Я думаў аб гэтым. Але гэта было немагчыма. Проста немагчыма.
- Чаму? – здзівіўся яго сябар.
- Я пралічваў розныя варыянты і бачыў, што ў такім разе нас чакае катастрофа, прычым яшчэ раней, чым праз сто дваццаць чатыры года, - адказаў Клокворк. – Не ведаю, чаму так. Але Рада нельга было ставіць у вядомасць аб вайне. Падобна, на гэтую падзею я не магу ўплываць ні напроста, ні нават блізкім ускосным шляхам. Я не магу яе прадухіліць. Яна наогул пакрытая такой смугой, што мне толькі цудам атрымалася разглядзець яе ў будучыні. Усё гэта і для мяне загадка, мой стары сябар. Я усё яшчэ спрабую яе разгадаць, але нічога не выходзіць. Тамака нешта здарыцца. Нешта такое… Не ведаю, што менавіта.
- Цікава, а дзе буду я, калі пачнецца гэтая вайна?.. – задуменна сказаў Зорфин, гледзячы кудысьці ў пустэчу.
- Гэта мне вядома, - адказаў дух часу. – Але я табе не скажу.
- Ведаю, - кіўнуў чырвоная здань. – Ведаю…
Яны трохі памаўчалі.
- А навошта ты задаволіў увесь гэты маскарад са страшным будучыняй хлопчыка-здані для Рады? – перапыніў нарэшце-то якая зацягнулася паўзу Зорфин.
- Ну а як яшчэ я мог бы арганізаваць гэтак сур'ёзныя ваганні часавых нітак? – спытаў Клокворк. – Старэйшыны бы заўважылі нешта няскладнае, і вельмі хутка. А так яны самі папыталі мяне ўмяшацца, хе-хе, - і здань-немаўля выскаліўся.
- Ну і інтрыган жа ты, Клоки, - расцягнуў асобу ва ўсмешцы чырвоная здань.
Уладар часу ўсміхнуўся, але нічога не адказаў.
- Думаю, я магу разлічваць на тое, што гэтая інфармацыя застанецца паміж намі? – спытаў ён, пранікліва зірнуў на свайго сябра.
- Дружа, ты мяне крыўдзіш, - адказаў Зорфин. – Тым больш, табе гэта і так загадзя вядома, - ён усміхнуўся. - Дарэчы, а навошта ты мне ўсё гэта распавёў? Накшталт ніякай неабходнасці ў тым няма…
- Практычнай – не, - пагадзіўся Клокворк. – Але задавальненне бо таксама трэба атрымліваць. Жадаецца падзяліцца з кім-небудзь сваімі рэжысёрскімі спробамі. Хоць я і аматор, а выйшла накшталт бы нядрэнна. Таму я і рады быў твайму вяртанню – нарэшце-то ў зманлівай зоне ізноў ёсць той, з кім заўсёды можна паверыць без усякіх сакрэтаў.
- Я таксама рады магчымасці пабалбатаць з табой, - сказаў Зорфин і папляскаў уладара часу па плячу.
- Ну а зараз, дарогай таварыш, распавядай, што ты тамака лазаў на пятым узроўні ўсе гэтыя гады, - вясёлым голасам запатрабаваў Клокворк і адляцеў да сваіх экранаў. – Пакідаю нас пакуль што па-за часам, а то раптам і ты захочаш распавесці мне якую-небудзь гісторыю, не прызначаную для старонніх вушэй.
- Тая, у мяне, у параўнанні з тваімі тэатральнымі паданнямі была сапраўдная руціна, - адказаў Зорфин. – Я… - тут яго погляд зваліўся на фентон-тэрмас і ён так і не скончыў сваю фразу. – А гэта ў цябе што такое? Ніколі не бачыў такі штукі.
- Ты пра што? – дух часу абгарнуўся і прасачыў за яго поглядам. – Ах, гэта, - ён падляцеў да стала і ўзяў з яго тэрмас. – Знаёмся – геніяльнае вынаходства. Так званы фентон-тэрмас. Аўтарствы ўсё таго жа Джэка Фентона. Здольны завастрыць усярэдзіне сябе здані любой формы і любога выгляду. Абрацца з яго немагчыма. Толькі, калі хто-небудзь, змешчаны звонку, адкрые. Нават я бы не змог. І жазло з сабой мне туды не пацягнуць.
- Вось гэта ды! – уразіўся Зорфин.
Ён падышоў да Клокворку, узяў з яго рук тэрмас, пакруціў у далонях, агледзеў з розных бакоў.
- Так, ніколі яшчэ ў людзей не было гэтак эфектыўнай зброі супраць нас, - прамармытаў чырвоная здань. – Усе гэтыя кветкі і іншае – глупства ў параўнанні з такой штукай. Гэты Фентон сапраўдны геній.
- Адназначна, - пагадзіўся ўладар часу. – Дакладней, геніі і ён, і яго жонка. Хоць яна, вядома, у куды большай ступені памагаты і, я бы сказаў, наглядчык, а асноўная маса ідэй нараджаецца менавіта ў галаве Джэка. Я думаю, што як раз па гэтым чынніку іх сын апынуўся тым, хто падышоў на ролю полупризрака, якому маецца быць выратаваць абодва нашых міру. Дакладней, ён зробіць гэта тры разу. Але першыя два будуць выкліканыя самім фактам яго існаваннем.
- А тамака цяпер хтосьці ёсць усярэдзіне? – Зорфина гісторыі выратавання міроў, падобна, у гэты момант мала цікавілі – ён вельмі моцна захапіўся фентон-тэрмасам. – Гэта не яго асоба тут аддрукавалася? – чырвоная здань звярнуў увагу на дэфармаваную сценку прылады.
- Угу, - адказаў дух часу.
Ён забралаў тэрмас у сябра і націснуў на кнопку разблакоўкі вечка, пасля чаго адкруціў яе.
З тэрмаса паваліў зелянявы пар і неўзабаве перад імі матэрыялізаваўся Дарк Дэнни, які нерухома застыг на месцы, гледзячы кудысьці ў бок.
- Гэта хто такі? – Зорфин на ўсякі выпадак прыпадняў руку, якая засвяцілася ярка-чырвоным святлом.
- Прашу кахаць і дараваць – то самае страшнае будучыня Дэнни-здані, навальніца Рады і двух міроў, - урачыста абвясціў Клокворк. Пасля чаго Дарк павольна паляцеў у бок духу часу і растварыўся ў ім. – Ён жа – мой клон. Гэтую ролю я згуляў самастойна. Па-першае, тут нельга было дапусціць ні аднаго промаху, кожная дробязь павінна была быць менавіта такі, які я яе сабе ўяўляў. Ну а, па-другое, трэба жа мне часам косткі размінаць, дакладна?